İnsanlığın tarihiyle birlikte başlayan savaşlar, modern dünyanın gelişiyle çok daha yıkıcı ve ölümcül hale geldi. Son olarak ise coğrafyamızda bulunan İsrail ve Filistin savaşına tanıklık ediyoruz. Tarafların hem askeri hem de sivil olarak ağır kayıplar verdiği mevcuttaki savaş ortamı devam ederken gündeme Fosfor bombası geldi. Peki, İsrail’in kullandığı belirtilen Fosfor bombası nedir? Fosfor bombası etkileri neler? Gelin bu bomba hakkındaki detaylara birlikte göz atalım.
Fosfor bombası nedir?
Kısaca Fosfor bombası, savaşlarda kullanılan ve içinde fosfor kimyasal bileşiği bulunan özel bir tür bombadır. Fosfor bombaları, düşman askeri hedeflerini etkisiz hale getirmek veya tahrip etmek amacıyla kullanılır. Fosfor, oksijenle reaksiyona girdiğinde oldukça yüksek sıcaklıklarda (800-2500 derece) yanar ve parlak alevler oluşturur. Bu nedenle fosfor bombaları, patladıklarında yoğun ısı ve alevlerin yanı sıra duman ve fosfor kalıntıları oluşturur. Fosfor bombalarının patlaması sonucunda, alevler ve dumanlar ciddi yangınlara yol açabilir, çevreyi kirletebilir ve insanlar üzerinde ciddi yanıklara sebep olabilir. Ayrıca, fosfor bombalarının kullanımı, sivil nüfusa ve çevreye zarar verme potansiyeli taşır. Bu nedenle fosfor bombalarının kullanımı uluslararası hukuk ve Cenevre Sözleşmeleri‘ne aykırıdır ve birçok ülke ve uluslararası kuruluş fosfor bombalarının kullanımını yasaklamış veya sınırlamıştır.
Fosforun mühimmatlarda kullanılması
Beyaz fosfor mühimmatı, kimyasal element fosforun yaygın alotroplarından birini kullanan silahlardır. Beyaz fosfor mühimmatlarının kullanımı, özellikle piyade için duman bombaları olarak çok yaygındır. Ayrıca tanklar ve diğer zırhlı araçlarda savunma el bombalarında kullanılmaktadır. Ek olarak topçu ve havan atışlarında atışları için mühimmat tahsisinde kullanılır. Bunlar, dost kuvvetlerin hareketini, konumunu, kızılötesi işaretlerini ve ateş pozisyonlarını gizlemek için duman perdesi oluşturur. Bu nedenle, ilgi noktalarını işaretlemek için kullanıldıklarında genellikle “duman/işaretleyici mermiler” olarak adlandırılırlar.
Beyaz fosforun ilk kullanımı 19. yüzyılda Fenian (İrlanda milliyetçisi) kundakçıları tarafından Fenian ateşi olarak bilinen bir formülasyonda kullanıldı. Uluslararası hukuk açısından beyaz fosfor mühimmatları yasaklanmamıştır, ancak yangın etkileri nedeniyle kullanımları sıkı bir şekilde düzenlenmiştir.
Fosfor bombası yasak mı?
Fosfor bombaları, uluslararası hukuka ve Cenevre Sözleşmelerine aykırı olarak kullanılmaktadır. Çünkü fosfor bombaları, insanlara karşı aşırı ölümcül etkilere sahiptir ve kullanıldıkları bölgelerde çevreye de zarar verirler. Bu nedenle birçok ülke ve uluslararası kuruluş, fosfor bombalarının kullanımını yasaklamıştır. Ancak bu yasak belirli bir çerçeveyi kapsar. Dediğimiz gibi uluslararası hukuk açısından beyaz fosfor mühimmatları yasaklanmamıştır zira uzmanlar, onları yangın yakanlar olarak değil, duman perdesi oluşturdukları için değerlendirmektedir, çünkü ana amaçları dost kuvvetlerin hareketini maskelemektir. Bomba olarak kullanımı ise yasaktır. Fosfor bombası zararları neler?
Fosfor bombası zararları oldukça geniştir. Fosfor bombalarının patlaması sonucu ciddi yanıklara, ölüme, çevre kirliliğine ve uzun vadeli sağlık sorunlarına neden olabilirler. Ayrıca, bombalar patladığında çıkan dumanlar da tehlikeli olup solunum yoluyla insan sağlığını tehdit edebilir.
Fosfor bombası ne işe yarıyor?
Peki, Fosfor bombası ne işe yarar? Fosfor bombaları, düşman askerlerini etkisiz hale getirmek ve savaş alanlarında tahribat yaratmak amacıyla kullanılır. Ancak bu tür silahların kullanımı sonucu sivil nüfus ve çevre büyük zarar görür. Fosfor bombası etkileri ise ağırdır. Patladıklarında yaralanmalara ve ölümlere neden olurken, kimyasal kalıntıları çevreye zarar vererek toprak ve su kaynaklarına uzun vadeli etkilere neden olabilir. Fosfor bombaları, savaş ve çatışma bölgelerinde insanlık dışı ve yıkıcı bir silah olarak kabul edilir. Fosfor bombasının insanlar üzerindeki etkisi
Fosfor dumanının solunması, anında ciddi iç yaralanmalara ve kişinin nefessiz kalarak boğulmasına neden olabilir. Ardışık aşamada vücut, içten dışa doğru yanmaya başlar. Genellikle beyaz fosforla temas eden kişinin giysilerinde fazla iz bırakmaz, ancak yanma reaksiyonu vücut içinden deriye kadar sürer. Beyaz fosfor kullanımının ardından çekilen fotoğraflar, kişinin kemiklerine kadar yanmış olabileceğini, ancak giysilerinin zarar görmediğini göstermektedir. Bir kez başladığında, yanma reaksiyonunu durdurmak zordur. İlk müdahaleden sonra bile yanma tekrar başlayabilir.
“Savaş, zaruri ve hayati olmalıdır. Milletin hayatı tehlikeye maruz kalmadıkça savaş bir cinayettir.”
